Jean Louis

Pisuisse

Geboren:

te Vlissingen

maandag 6 sep 1880

man

Gedoopt:

Beroep:

Journalist, zanger, cabaretier

Activiteiten:

Overleden:

te Amsterdam

zaterdag 26 nov 1927

Doodgeschoten, crime passionel

Begr.:

te 's‑Gravenhage

donderdag 1 dec 1927

Oud Eyk en Duinen

Jean-Louis Pisuisse (Vlissingen, 6 september 1880 - Amsterdam, 26 november 1927) was een Nederlandse zanger en cabaretier. Hij geldt als een belangrijk pionier, en voor velen als de grondlegger, van de Nederlandse kleinkunst.

Cabaret
Pisuisse trok op 20-jarige leeftijd naar Amsterdam, waar hij als journalist werkte bij het Algemeen Handelsblad. In 1907 toerden Pisuisse en zijn collega- journalist Max Blokzijl door Nederland; vermomd als Italiaanse straatzangers. Resultaat van dit als grap begonnen project was het succesvolle boekje Avonturen als straatmuzikant met illustraties van Louis Raemaekers en Jan Feith. Van 1908 tot 1913 ondernamen de twee chansonniers/journalisten een wereldreis. Ze noemden hun chansons levensliederen.
Pisuisse besloot de journalistiek vaarwel te zeggen en werd fulltime artiest. Beïnvloed door de cabarets die hij in Parijs had bezocht, richtte hij het eerste volwaardige cabaretgezelschap van Nederland op. In samenwerking met impresario Max van Gelder organiseerde hij vanaf 1912 cabaretvoorstellingen in het Kurhaus in Scheveningen. Hij stelde in deze periode verschillende boeken met liedjes in verschillende talen samen, zoals Chansons internationales en Honderd liederen uit het Fransch, Duitsch en Engelsch repertoire. Na een korte onderbreking tijdens de Eerste Wereldoorlog had hij vanaf 1915 in diverse talen succes met repertoire van bijvoorbeeld Aristide Bruant, van hemzelf of van Dirk Witte. Die laatste schreef een van de bekendste Nederlandse cabaretliedjes voor Pisuisse: Mens, durf te leven.
In de eerste jaren zorgde Max Blokzijl voor de pianobegeleiding. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd deze echter onder de wapenen geroepen. Zijn vervanger als pianist werd Jan Hemsing, die in 1922 ernstig ziek werd en toen werd vervangen door Henk Stuurop. De zanger Paul Collin maakte tien jaar lang deel uit van het gezelschap, en zette het na Pisuisses dood nog enkele jaren voort.
Pisuisse trouwde driemaal; in 1903 met Jacoba Smit, in 1913 met Fie Carelsen en in 1927 met Jenny Gilliams, een zangeres uit zijn cabaretgezelschap met wie hij toen al enige jaren een verhouding had.
Moord
Jean-Louis Pisuisse met zijn latere vrouw Jenny Gilliams, staande bij piano. Achter de vleugel Henk Stuurop
Jenny Gilliams had een affaire met een ander lid van het gezelschap, Tjakko Kuiper, maar brak uiteindelijk met hem. Dat was voor Kuiper kennelijk niet te verteren: op 26 november 1927 schoot hij op het Rembrandtplein in Amsterdam zowel het echtpaar Pisuisse als zichzelf neer. Kuiper overleed ter plekke. Pisuisse werd nog naar het politiebureau aan de Halvemaansteeg gebracht, maar stierf daar, terwijl Gilliams een uur later in het Binnengasthuis bezweek.
Uitvaart
Op 1 december 1927 werden de Pisuisses onder grote belangstelling overgebracht van Amsterdam naar Den Haag, waar zij op de begraafplaats Oud Eik en Duinen werden begraven. Door een meningsverschil tussen de families Pisuisse en Gilliams werd Jenny Gilliams op 27 maart 1928 uit het graf van Pisuisse verwijderd en in het naastgelegen graf herbegraven. Fie Carelsen, die in 1970 het eigendomsrecht van het graf van Pisuisse verwierf, nam in haar testament op dat ze in zijn graf wilde worden bijgezet. Na haar overlijden in 1975 gebeurde dat daadwerkelijk.
Nalatenschap
Veertig jaar na zijn dood werd uit de erfenis van zijn tweede echtgenote Fie Carelsen de Pisuisse-prijs in het leven geroepen. Tussen 1976 en 1999 werd deze prijs uitgereikt aan de een leerling van de Academie voor Kleinkunst voor de beste theaterprestatie. Winnaars zijn onder andere Carice van Houten, Alex Klaasen, Jeremy Baker, Karin Bloemen en Simone Kleinsma

Vader:

Jacobus Sevaas Pisuisse, geb. te Rotterdam op dinsdag 19 jan 1836

Moeder:

Wilhelmina Jacoba Schipper, dr. van Ary Schipper (meester-loodgieter) en Jacoba Wilhelmina Dijker, geb. te Rotterdam op dinsdag 1 apr 1845

tr. (resp. 33 en 24 jaar oud) te Rotterdam op woensdag 28 apr 1869

Relaties:

1 Jacoba Smit

tr. (ongeveer 22 jaar oud) in 1903

2 Sophia Fie Carelse de Jong, geb. te Amsterdam op zaterdag 5 apr 1890, , toneelspeelster, ovl. (85 jaar oud) te 's‑Gravenhage op maandag 21 jul 1975, begr. te 's‑Gravenhage in 1975

tr. (resp. 32 en 23 jaar oud) te Amsterdam op donderdag 14 aug 1913

3 Joanna Jacoba (Jenny) Gilliams, geb. te Antwerpen [België] op dinsdag 3 mei 1892, , Modiste, zangeres, ovl. (35 jaar oud) te Amsterdam op zaterdag 26 nov 1927, begr. te 's‑Gravenhage op donderdag 1 dec 1927

tr. (resp. 46 en 35 jaar oud) te Amsterdam op dinsdag 26 jul 1927