Persoon 3740

 [GDPmaxpic22]

Prof.Dr. Arnoldus

Sikkel

Geboren:

te Klundert

zaterdag 16 nov 1918

man

Gedoopt:

Beroep:

arts

reserve-officier van gezondheid in Engeland, Malakka en Indonesië (1945-1948), vrouwenarts Univ.Vrouwenkliniek Amsterdam , dissertatie. 'de perinatale sterfte in de Universiteitsvrouwenkliniek te Amsterdam' 1954, leeropdracht VU (1954-1956), hoofd afd. verloskunde en gynaecologie Sint Elisabeth of Groote Gasthuis te Haarlem (1957), hoogleraar verloskunde en gynaecologie RU Leiden (1965-1974), werkzaam voor VN in Sri Lanka en Pakistan (1974-1978), raadadviseur van de directeur-generaal voor de Volksgezondheid (1978-1983), adviseur van het Bevolkingsfonds van de VN (1978-1988)

Activiteiten:

Overleden:

te 's‑Gravenhage

donderdag 3 feb 2000

:

Arnold Sikkel overleed op 3 februari 2000. Hij was geboren op 16 november 1918 in Klundert als zoon van een gereformeerde predikant. Na zijn artsexamen werd hij vlak na de oorlog als officier van gezondheid naar Indonesië gezonden, waar zijn liefde voor de tropen ontstond, die later in zijn professionele leven zo'n grote rol zou gaan spelen. In 1948 begon zijn opleiding tot vrouwenarts bij prof.Van Bouwdijk Bastiaanse in de Vrouwenkliniek van het Wilhelmina Gasthuis, waar hij ook zijn eerste vrouw Ans Buffinga leerde kennen. Zijn promotieonderzoek betrof de analyse van de perinatale sterfte in het Wilhelmina Gasthuis in de periode 1938 tot 1950. Als chef de clinique kon hij zich onder de hoede van ‘Bouwdijk’ bekwamen in lastige gynaecologische chirurgie; later kon hij zijn kundigheid, nu aangevuld met zijn eigen praktische benadering, weer overdragen aan zijn assistenten.
In 1957 werd hij benoemd tot hoofd van de afdeling Verloskunde en Gynaecologie van het Elisabeth Gasthuis te Haarlem, waarna in 1966 zijn benoeming tot gewoon hoogleraar Verloskunde en Gynaecologie in Leiden volgde. Een geheel nieuw tijdperk ving daar aan. Hiërarchische verhoudingen werden gedemocratiseerd, onderwijs werd in een nieuw kader geplaatst. Belangrijker nog was dat er veel meer aandacht kwam voor de maatschappelijke aspecten van het gynaecologische vakgebied. Contraceptie werd een onmisbaar onderdeel van het vak en werd onder andere door de oprichting van een aparte polikliniek voor anticonceptie geïnstitutionaliseerd. Doordat Swaab werd aangetrokken als lector volgde alras de ‘academisering’ van kunstmatige donorinseminatie bij de behandeling van infertiliteit, en de seksualiteit kreeg een volwaardige plaats door de benoeming van Van Emde Boas tot hoogleraar. Ingrijpender nog was de aanpak van het probleem van ongewenste zwangerschap. In navolging van Kloosterman begon men de nood van de ongewenst zwangere vrouw bespreekbaar te maken en vooral de psychosociale aspecten daarvan te bezien met deskundige maatschappelijk werksters en psychiaters. Het was bijna vanzelfsprekend dat deze andere benadering ook een veranderde verhouding met zich meebracht bij de begeleiding van ongeneeslijk zieken en stervenden. Tegelijkertijd gaf dit de mogelijkheid om artsen en verpleegkundigen ermee vertrouwd te maken dat aan de patiënt ook de mogelijkheid gegeven moest kunnen worden om te aanvaarden dat het leven eindig is. Als opleider was Sikkel een meester voor zijn gezellen met zijn aforismen, bespiegelingen en understatements; hij was zeer geliefd bij studenten en assistenten.
Voor buitenstaanders zeer abrupt, besloot Sikkel in 1974 zijn eigen, andere weg te gaan en zijn hoogleraarschap in Leiden te beëindigen. Hij was een pragmatische idealist die van mening was dat hij zijn kennis en kunde beter in dienst kon stellen van de Derde Wereld. De ‘academische periode’ van Sikkels loopbaan heeft zonder enige twijfel de basis gelegd voor een blijvende vooruitstrevende en vrouwvriendelijke signatuur van de Leidse Vrouwenkliniek, waarvoor hij grote dank en waardering van zijn opvolgers verdient.
In 1974 maakte hij via de WHO in Sri Lanka kennis met intense armoede op het platteland op het gebied van de moederzorg. Het was daar dat hij besefte dat scholing en opleiding de eerste vereisten zijn voor verbeteringen op het gebied van de volksgezondheid. In 1976 stapte hij over naar het bevolkingsfonds van de Verenigde Naties, de United Nations Family Planning Association in Islamabad, waar hem zijn fenomenale kennis van en respect voor de islam te pas kwamen. Zijn werkzaamheden als raadsadviseur van de minister van Volksgezondheid hadden reeds in 1982 geleid tot zijn benoeming tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Indirect gaf Sikkel de aanzet tot de oprichting van de huidige werkgroep Consultancy Maternal Health and Family Planning van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie. Toen de ziekte van zijn vrouw hem noopte in Nederland te blijven, heeft hij zijn activiteiten voor het bevolkingsfonds van de Verenigde Naties aan deze werkgroep overgedragen. Menigeen betrokken bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de reproductieve gezondheidszorg in derdewereldlanden ging bij hem tot nog kort voor zijn dood op bezoek teneinde zijn mening te horen. De wijze waarop zijn tweede vrouw Manusa van die bezoeken een ongedwongen samenzijn wist te maken, waarin de bezoeker zich welkom wist, moet hem tot grote steun geweest

Vader:

Ds. Dirk Sikkel, zn. van Johannes Cornelis Sikkel RON (gereformeerd predikant) en Christine Odink, geb. te Hijlaard op dinsdag 22 nov 1887, , predikant, ovl. (62 jaar oud) te Amsterdam op vrijdag 1 sep 1950

Moeder:

Maaike Hasper, dr. van Hendrik Hasper (hoofd christelijke school) en Cornelia Jacoba Schouten, geb. te Amersfoort op woensdag 16 okt 1889, ovl. (63 jaar oud) te Amsterdam op zondag 16 nov 1952

otr. op dinsdag 1 okt 1912

tr. (resp. 24 en 23 jaar oud) te Amsterdam op donderdag 17 okt 1912

Relaties:

1 Dr. Agneta Jane Buffinga, dr. van Nicolaas Buffinga (onderwijzer, geref.predikant te Oosthem (1916), IJmuiden (1919), Rotterdam (1922)) en Gesina Wilhelmina Jane Goetzen, geb. op woensdag 15 aug 1917, , gynaecoloog/sexuoloog, ovl. (68 jaar oud) op zaterdag 5 apr 1986

tr. (resp. 30 en 32 jaar oud) te Amsterdam op vrijdag 16 sep 1949

2 Manusa van der Stichgel

tr.